Bu anlaşmalar genellikle büyüme, verimlilik ve rekabet avantajı sağlamak için aynı sektörde faaliyet gösteren iki şirket arasında gerçekleşir. Bunlar isteğe bağlı veya zorunlu olabilir.
Bazen, "Birleşme ve satın alma" terimi finansal ve hukuki tavsiye sağlayan, veya anlaşmaları yapılandıran, yöneten ve kolaylaştıran kurumsal finans departmanlarını ifade edebilir. Bazı durumlarda, Federal Ticaret Komisyonu (FTC) ve Adalet Bakanlığı (DOJ) gibi denetleyici kurumların da bunun gerçekleşmesi için bir anlaşmayı onaylamalıdır. Bu nedenle süreç çok çeşitli aktörleri içerebilir: şirketler, yatırım bankaları, avukatlar, muhasebe firmaları, devlet kurumları ve hissedarlar.
Birleşme ve satın alma arasındaki fark nedir?
“Birleşme” ve “satın alma” terimlerinin farklı anlamları vardır. Her fırsat benzersizdir ve her ikisinin de unsurlarını içerebilir. Hissedarlar anlaşmaları onaylamak için oy vermelidir.
Birleşme, iki şirketin bir araya gelerek tek bir şirket oluşturmasıdır. Bu genellikle benzer büyüklükte ve itibarda iki şirket arasında gerçekleşir ve her iki şirket de sonuçta ortaya çıkan holding üzerinde ortak denetime sahip olur.
Satın alma , daha büyük bir şirketin çoğunluk hissesi yoluyla daha küçük bir şirketi satın almasıdır. Alıcı, hedef şirketi veya varlıklarının belirli bir kısmını devralır.
Şirket yaşam döngüsünde birleşme ve satın alma faaliyeti
Bir şirketin yaşam döngüsünün farklı aşamalarında birleşme ve satın alma anlaşmaları gerçekleşebilir. Bu aşamaları ve bunların birleşme ve satın alma faaliyetlerini nasıl etkilediğini keşfedelim.
Gelişim, bir şirketin yeni olduğu ve az ya da hiç gelir elde etmediği dönemdir, örneğin bir startup. Bu aşamadaki şirketler genellikle yenilikçi fikirleri için satın alınır. Bu alımlar ucuzdur ve yükseliş potansiyeli sunar.
Büyüme, şirketin büyüdüğü ve daha fazla satış yaptığı zamandır. Daha büyük şirketler bunları büyüme potansiyeli için satın alacaktır. Bu tür bir durumdaki birleşme ve satın alma aynı zamanda rekabeti önleyici bir önlem olabilir ya da rakibin hedef şirketi önceden satın almasını engellemek amacıyla yapılabilir.
Olgunluk, işletmenin çok kârlı hale geldiği ve rekabetin arttığı zamandır. Olgun şirketlerin çok fazla nakdi olduğu için, genellikle diğer şirketleri satın alanlar onlar olur. Bu, onlar için yeni bir ürün veya pazara erişmenin, sıfırdan araştırmak ve inşa etmekten daha ucuz bir yoludur.
Düşüş, bir şirketin pazar payını daha yenilikçi rakiplere kaptırmasıdır. Bu aşamadaki şirketler zor durumdadır ve düzeltilmeye ihtiyaçları vardır. Bu şirketlerin değerlerinin altında olduğunu düşünen şirketler tarafından düşük fiyatlara devralınmaya veya satın alınmaya açıktırlar.
Şirketler neden birleşme ve satın almalar yapar?
Aynı sektörde rekabet eden şirketler, yenilikçi ürünler sunarak ve maliyetleri düşürerek avantaj elde eder. Bir şirket için, rakiplerini ve onların yenilikçi fikirlerini doğrudan satın almak ya da bir rakip ile iş birliği yapıp iş faaliyetlerini birleştirmek mantıklı olabilir. Böylece, pazarın yeni bir bölümüne, yeni müşterilere, yeni ürün hatlarına ve yeni fikri mülkiyete erişim sağlayabilirler; tüm bunları yaparken rekabet tehdidini ortadan kaldırırlar. Yatırım buna değerse, anlaşma şirketin maliyetleri düşürmesine, daha verimli olmasına ve rekabet avantajı elde ederek büyümeyi artırmasına olanak tanıyacaktır.
İki işletmenin birleşmesi operasyonel faydalar sağlayabilir. Üretim ve iş gücünün yinelenen maliyetlerini ortadan kaldırarak paradan tasarruf edebilirler ve daha verimli hale gelebilirler. Ayrıca, her iki şirketin en iyilerini bir araya getirerek daha cazip bir ürün sunabilirler. Örneğin, bir TV servis sağlayıcısı ve bir internet sağlayıcısı her ikisini de paket olarak sunabilir.
Birleşmeler ve satın almalar, halihazırda faaliyette olan tesisleri hızla özümseyerek ve üretimlerini katlayarak şirketlerin daha hızlı büyümesine yardımcı olabilir. Ayrıca daha bağımsız hale gelerek maliyetleri düşürebilirler. Örneğin, bir şirket bir distribütörü satın aldığında, dağıtımını kendi kendine gerçekleştirebilir ve bunun için başka bir işletmeye ödeme yapmak zorunda kalmaz.
Ayrıca, bir şirket başka bir şirketi satın aldığında ya da bünyesine kattığında, bir rakipten kurtulmuş oluyor. Hedef işletme artık bir rekabet kaynağı değil, bir değer kaynağı olur.
Birleşme ve satın alma türleri nelerdir?
Yatay birleşmeler
Aynı sektördeki iki doğrudan rakip, daha büyük ve daha güçlü bir şirket yaratmak için bir araya geliyor. Bu, örneğin iki havayolu şirketi olabilir.
Dikey birleşmeler
Aynı tedarik zincirinde farklı seviyelerde faaliyet gösteren, örneğin bir tedarikçi ile bir distribütör olan iki şirket birleşir.
Pazar genişletmeleri
Bir şirket, farklı bir coğrafi konumda faaliyet gösteren benzer bir işletmeyi satın alarak daha geniş bir pazara erişir.
Ürün çeşitlendirme
Aynı tüketici kitlesine farklı ürünler satan iki şirket birleşir.
Ters birleşmeler veya devralmalar
Özel bir şirket, halka açık bir paravan şirketi hiçbir işlem yapmadan satın alır. Özel şirket daha sonra tam tersi şekilde halka açık hale gelir. Bu, ilk halka arzı (IPO) atlayarak özel şirketin halka açılmasının daha hızlı ve daha ucuz bir yoludur.
Konglomera birleşmeleri
Tamamen ilgisiz sektörlerde faaliyet gösteren iki şirket, fazla sermayeyi çalıştırmak, çeşitlendirme sağlamak, belirli bir sektörle ilgili riske maruz kalmayı azaltmak ve sıfırdan başlamak zorunda kalmadan yeni pazarlardan yararlanmak için bir araya geliyor.
Düşmanca devralmalar
Bir şirketin onayı veya rızası olmadan bir satın alma önerilmektedir. Edinen şirket, yönetim kurulunu atlayarak doğrudan hissedarlarına başvurur. Belirli bir tarihe kadar, belirli bir fiyattan (hissedarların hisselerini satmalarını sağlamak için bir primle) belirli miktarda hisseyi (şirkette kontrol sağlayacak kadar) satın almak için bir teklif verebilir. Ayrıca, devralan şirketin hedef şirketin hissedarlarını, yönetim kurulunu görevden almaları için oy kullanmaya ikna etmeye çalıştığı bir vekalet oyu denemesi yapabilir; bu da devralan şirketin kontrolü ele geçirmesini kolaylaştırır.
Birleşme ve Satın Alma Anlaşmalarının Zorlukları
Bazen, birleşen iki şirket kültürü birbirleriyle uyum sağlamaz ve o kadar farklıdır ki, ortaya çıkan sürtüşme yönetimi ve morali olumsuz etkiler, bu da daha yüksek personel devri, işten çıkarmalar ve uzun vadeli verimlilikte düşüşle sonuçlanır.
Hedef şirket bir teklifi reddedebilir. Bu, satın alan firmalarını düşmanca bir devralma başlatmaya motive edebilir.
İki şirketi birleştirmek muazzam maliyetler yaratabilir. İşletmeleri ve bireysel sistemlerini, ekiplerini, teknolojilerini ve üretim hatlarını birleştirmek de çok zor olabilir. Bu, finansal hedeflerin kaçırılmasına ve hisse senedi fiyatlarında düşüşe yol açabilir; birleşme ve satın alma ise beklenenden fazla maliyet ve daha az tasarruf yaratır.
Birleşme ve satın alma faaliyeti, anlaşmaların tekellerle sonuçlanmamasını sağlamak için Fedaral Ticaret Komisyonu ve Adalet Bakanlığı gibi devlet kurumları tarafından yoğun bir şekilde düzenlenmekte ve izlenmektedir. Belirli bir sektörde rekabetin hâlâ var olmasını sağlayarak sağlıklı ve adil bir kapitalist ortamın korunmasını isterler. Şirketlerin bir endüstrinin tamamını kontrol etmelerini engellemek, rekabeti sağlar ve işletmeleri tüketiciler için fiyatları adil tutmaya zorlar. Bu yüzden çok büyük birleşme ve devralma anlaşmaları düzenleyici onayı gerektirecektir.
Birleşme ve satın almalar yatırımcılar ve trader'lar için ne anlama gelir
Bir trader olarak, potansiyel ve devam eden birleşme ve satın alma işlemleri hakkında bilgi sahibi olmak, volatiliteye yol açacak ve bir sektörü ya da daha geniş piyasayı etkileyecek büyük ölçekli kurumsal faaliyetler konusunda size önceden fikir verebilir.
Bir şirket başka bir şirketi satın almak için alış teklifi verdiğinde, o şirketin hissesini şu anda işlem gördüğünden daha yüksek bir fiyattan almayı teklif etmiş olur. Buna göre, hedef şirketin hisse fiyatı yükselecek ya da hatta fırlayacaktır. Bunu doğru zamanlamak kârlı olabilir.
Unutmayın ki, bir teklifin yapılması işlemin kesinlikle gerçekleşeceği anlamına gelmez. Hedef şirket veya düzenleyiciler anlaşmayı reddedebilir. Durumun böyle olacağına inanıyorsanız, bu iyimserliğin yanlış yerleştirileceği ve hisse senedi fiyatlarının tersine döneceği umuduyla yükselen hisse senetlerini açığa satmayı seçebilirsiniz. Satın alan bir şirketin hissedarları, başka bir şirketi satın almak ve hisse senedini satmak için çok fazla prim ödediklerini de hissedebilirler.
Birleşme ve satın alma duyurulduğunda hisse senedine zaten sahipseniz, onaylamak veya reddetmek için oy verebilir veya hisse senedi fiyatı yükseldikten sonra satabilirsiniz.
