Forex piyasasının son dönemde inanılmaz şekilde değiştiği bir sır değil. Teknolojideki evrim, işlem dünyasını temelden dönüştürdü, ancak bu ilerlemenin arkasındaki isimleri pek az kişi tanıyor. Mesela Forex işlemlerini bilişim çözümleriyle buluşturan efsanevi trader Ed Seykota’yı hiç duydunuz mu? Elde ettiği sermaye getirileri, Warren Buffett, George Soros ve William J. O’Neil gibi isimlerle kıyaslanabilecek düzeyde. Hiç şüphe yok ki o, işlem dünyasının tanrılarından biri.
Edward Arthur Seykota, 1946 yılında Hollanda’da doğdu, ancak henüz küçük yaşlardayken ailesiyle birlikte Amerika Birleşik Devletleri’ne göç etti. Babası bir dönem borsa işlemleriyle ilgilenmişti ve ilerleyen zamanlarda oğlunun da bu alandaki ilk akıl hocası oldu.
Ed ilk işlemini henüz beş yaşında, Oregon eyaletinin Portland şehrinde yaptı. Babası ona promosyon amaçlı dağıtılan altın renkli bir madalyon vermişti. Ed bunu mahalledeki başka bir çocukla beş adet büyüteç karşılığında takas etti ve bu deneyim ona kendisini adeta bir dönüm noktasındaymış gibi hissettirdi. Ed, teknik analizle de oldukça erken tanıştı. Dokuz yaşına geldiğinde odası eski radyolar, test cihazları ve osiloskoplarla doluydu. Dalga formları üretip görüntülemekten keyif alıyordu. 13 yaşına geldiğinde ise babası ona nasıl hisse senedi alınacağını gösterdi ve fiyat bir kutunun üst sınırını kırdığında al, alt sınırını kırdığında sat, diye açıkladı. İşte Ed Seykota’nın işlem yolculuğu böyle başladı.
1969 yılında MIT (Massachusetts Institute of Technology) elektrik mühendisliği ve işletme bölümlerinden mezun oldu.
Bir gün teknik analist Richard Donchian’ın yazdığı bir makale okudu ve bu yazı onu derinden etkiledi. Donchian, 5 ve 20 günlük hareketli ortalamaların kesişimine dayanan basit ve çeşitlendirilmiş bir sistemin nasıl kayda değer bir getiri sağladığını gösteriyordu. Otomatik para kazandıran bir makine fikri Edward’ın aklını başından aldı. Bunun üzerine yerel bir bilgisayar servisinden blok süre satın aldı, akşamları Wall Street Journal’ın delikli kartlarıyla çalışarak Donchian’ın sonuçlarını yeniden üretmeye başladı. Parametre setlerini değiştirdiğinde başka kombinasyonların da işe yaradığını gördü. Daha uzun vadeli ortalamaların oldukça iyi çalıştığını, buna karşılık kısa vadeli sistemlerin işlem maliyetlerinden olumsuz etkilendiğini fark etti. Geleceğin işlem gurusu, böylelikle teknik analizle tanışmış oldu.
Ed Seykota, profesyonel işlem kariyerine 1970’lerde büyük bir aracı kurumda işe girerek adım attı. Burada vadeli işlemler piyasasında para yönetimi için ticari nitelikli ilk işlem sistemlerinden birini geliştirdi. Hafta sonları IBM 360/65 model muhasebe ana bilgisayarını kullanmak için şirkete gidiyor, delikli kartlar hazırlayıp FORTRAN 4 ile toplu işlem testleri yapıyordu. Sekiz farklı emtiada, yaklaşık 50 parametre setine sahip dört farklı sistemi geçmiş on yılın verileriyle test etmeyi başardı. Bu çalışmayı tamamlaması altı ay sürdü.
Sonunda aracı kurum, Ed’in araştırmalarına dayanan bir ürün geliştirdi. Ancak sorun şuydu: Patronu sistemi takip edemiyordu ve daha ziyade sistemi “şişirip” komisyonu artırmanın peşindeydi. Ed ona en iyi hamlenin müşterileri için para kazanmak olduğunu söyledi. Kabul görmedi! Üstelik patronu, sistemin getirdiği komisyonların %10’unu Ed’e vermeyi de reddetti. Bunun üzerine Ed istifa etmeye karar verdi.
23 yaşında kendi yoluna gitme kararı alan Ed Seykota, değeri 10.000 ila 25.000 $ arasında değişen yaklaşık altı müşteri hesabıyla işe başladı. 1988’in ortalarına gelindiğinde, bu hesaplardan biri yalnızca 5.000 $ ile başlamışken, nakit bazında %250.000’in üzerinde bir getiri sağlamıştı. Hesaptan yapılan çekimler hesaba katıldığında, getiri birkaç milyon yüzdesine ulaşmış olacaktı. Bunlar gerçekten akıl almaz sonuçlardı.
Unutmayın, bu rakamlar Seykota’nın on yılı aşkın bir süre boyunca yaptığı işlemleri kapsıyor. Yani bu ne bir tesadüf ne de şans eseri yakalanmış bir kazanç serisiydi. Ed Seykota, kurallara sıkı sıkıya bağlı bir isim. Yaptığı her şey, kendisi için belirlediği katı işlem kurallarına dayanıyor. İşlerin istediği gibi gitmediği zamanlarda bile sakinliğini koruyabilmesinin sırrı da bu.
Seykota’nın en sevilen beş işlem kuralı:
1. Kaybı büyümeden durdurun
Trader olarak birinci göreviniz sermayenizi korumaktır. Para kazanmak ikinci sırada gelir. İşlem zararlarını kabullenin. Yani piyasa işlem fikrinizi boşa çıkardığı anda zararı kabul edin.
Piyasanın lehinize döneceğini umut etme hatasına düşerseniz, zaten kaybetmişsiniz demektir. İşlem zararlarını kabullenmenin en iyi yolu bir planınız olmasıdır. Bu planı bir de küçük pozisyonlarla birleştirirseniz, Forex trader’larının büyük çoğunluğunun çok önüne geçersiniz.
2. Kazanan işlemleri sürdürün